نظامی گنجهای و پنج گنج: جستاری در زندگی و شعر نظامی گنجهای با گزیدهای از منظومههای او
Nizami Ganje’i and the Five Treasures
نظامی گنجهای شاعر بزرگ غنایی ایران در قرن ششم هجری با خلق پنج اثر برجسته یعنی مخزنالاسرار، خسرو و شیرین، هفتپیکر، لیلی و مجنون و اسکندرنامه، نه تنها در ادبیات فارسی بلکه در ادبیات جهان، نامی ماندگار از خود باقی گذاشته است. نظامی آغازگر داستانسرایی منظوم در شعر فارسی است و پنج منظومه بزرگ او که به پنج گنج معروف است، از چنان شهرتی برخوردار است که پس از وی صدها سراینده به تقلید از آن برخاستهاند و بدین ترتیب بابی تازه در آفرینش ادبیات داستانی به شعر گشوده شده است. زبان توانمند، ذوق سرشار در خلق ترکیبات شعری، و تصویرهای نوآیین و بدیع از ویژگیهای پنج گنج نظامی است و در کنار اینها گیرایی روایت و بار عاطفی و اخلاقی این پنج اثر سبب شده است تا آنها را در میان مشتاقان شعر فارسی از هر طبقه و گروهی خوشایند و مقبول سازد. کتاب حاضر که با عنوان نظامی گنجهای و پنج گنج به میراث شعری این سراینده بلندآوازه پرداخته است، دارای بخشی مبسوط در شرح زندگی و معرفی منظومههای نظامی است و در کنار آن، گزیدهای منسجم و یکپارچه از آنها به دست آمده است تا خوانندگانی که مجال مطالعه متن کامل پنج گنج نظامی را ندارند بتوانند منظومههای پنجگانه او را تقریباً با همان شکل و ساختار اصلی در قالبی مختصرتر مطالعه کنند. مؤلف کوشیده است که واژهها و عبارات دشوار متن را نیز معنا کند و توضیح دهد تا بهرهمندی مشتاقان پنج گنج نظامی در هنگام مطالعه آنها به سبب برخی از دشواریهای متن، متوقف نگردد و از لذت درک ادبی این پنج منظومه کاسته نشود.
پیشگفتار
بخش اول: زندگی، زمانه و شعر نظامی
فصل اوّل: زندگی و زمانۀ نظامی
فصل دوم: جایگاه نظامی در شعر پارسی
فصل سوم: خلاقیّت و آفرینشهای شعری و هنری
فصل چهارم: دانش و حکمت نظامی
فصل پنجم: آرمانشهر در منظومۀ ذهن نظامی
فصل ششم: نظامی و شاعران دیگر
فصل هفتم: میراث شعری نظامی
فصل هشتم: نظامی و ادبیات داستانی منظوم پارسی
فصل نهم: مخزنالاسرار
فصل دهم: خسرو و شیرین
فصل یازدهم: لیلی و مجنون
فصل دوازدهم: هفتپیکر
فصل سیزدهم: اسکندرنامه
بخش دوم: گزیدۀ پنج گنج و توضیحات
گنج اول: مخزنالاسرار
گنج دوم: خسرو و شیرین
گنج سوم: لیلی و مجنون
گنج چهارم: هفتپیکر
گنج پنجم: اسکندرنامه
منابع
کتاب حاضر برای دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی به عنوان منبع قابل استفاده برای دروس «متون نظم (3) قسمت سوم نظامی» در مقطع کارشناسی، «نظم فارسی (3) و تطور متون شعر فارسی» در مقطع کارشناسی ارشد و «تحقیق در ادبیات غنایی و تحقیق در متون غنایی» در مقطع دکتری هرکدام به ارزش 2 واحد تدوین شده است. امید است علاوه بر جامعه دانشگاهی، سایر علاقهمندان نیز از آن بهرهمند شوند.
نظر شما :