توضیحات تکمیلی
به نام خدا
طرح فراخوان تولید منابع و محتوای علمی
رشته زبان و ادبیات عربی
مقدمه
زبان عربی در سرزمین گرانقدر ما دارای تفاوت‌های قابل توجهی با سایر زبان‌ها و برخوردار از ظرفیت‌های فراوانی برای تولید محتواست. گستره زبان عربی با سه مأموریت به عنوان زبان فرهنگ و منابع دینی، زبان کاربردی زیست بوم اقلیمی و زبان آمیخته با فارسی، عرصه‌های مختلفی از آموزش و پژوهش را به خود اختصاص داده است و همین سبب پیدایش پیشینه دیر پای پرداختن به این زبان و آموزش و پژوهش در عرصه آن شده است.
فراگیری و آموزش زبان عربی در دوره‌های پیش از دانشگاه و رشته‌های مرتبط با آن در دانشگاه همچون زبان وادبیات عربی، مترجمی زبان عربی، آموزش زبان عربی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و نیز رشته‌های همجوار همچون الهیات با گرایش‌های متنوع، زبان و ادبیات فارسی، حقوق، فلسفه و تاریخ و نیز نظام آموزشی حوزه‌های علمیه همگی با تفاوت حجم آموزش و پژوهش با این زبان رابطه مستقیمی دارند. این علاوه بر مؤسسات و نهادهای گوناگونی است که به جهت مأموریت‌های دینی و فرهنگی و بین‌المللی به زبان عربی نیاز داشته و با منابع آن سروکار دارند.
همه این‌ها ظرفیت‌هایی است که می‌توانند تولید و عرضه محتوای مناسب را در این زمینه بایسته و ضروری نماید. سازمان سمت ضمن حفظ معیارهای کیفی خود می‌تواند با ارائه ایده‌ها و مشوق‌های مناسب نقش مهمی در فعال‌سازی این ظرفیت‌ها در تولید محتوای مرتبط با این شاخه علمی داشته باشد.
هدف طرح
این طرح با هدف رونق بخشی به فعالیت‌های محققان و پژوهشگران و افزایش کسارکت آنان در تولید محتوای علمی مرتبط با زبان و ادبیات عربی اجرا خواهد شد و مهم‌ترین اهداف آن را در بندهای ذیل می‌توان برشمرد:
۱. افزایش منابع علمی مرتبط با زبان و ادبیات عربی
۲. تولید منابع آموزشی و کمک آموزشی مرتبط با زبان و ادبیات عربی
۳. روز آمد سازی منابع علمی و آموزشی مرتبط با زیان و ادبیات عربی
۴. فراهم آوردن زمینه و فرصت برای مؤلفان و استادان جوان برای ارائه نوآوری‌های علمی خود
۵. بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در خدمت یادگیری و یاددهی زبان و ادبیات عربی
۶. تقویت سطح همکاری و تعامل با متخصصان این زبان در مراکز علمی خارج از کشور
امتیازات طرح
با توجه به جایگاه و ماموریت سازمان سمت در تولید منابع آموزشی و مبنایی علوم انسانی دانشگاهی انتشار آثار مؤلفان از طرف سازمان به جامعه علمی می‌تواند به مقبولیت و گسترش بهره‌گیری از آم بیانجامد. همچنین امتیازهای ویژه‌ای همچون:
۱. اعطاء جوایز تشویقی به آثار برتر
۲. برگزاری مراسم رونمایی برای آثار فاخر
۳. برگزاری نشست‌های تخصصی برای نقد و بررسی آثار
۴. مشارکت‌دهی در جشنواره‌های سالیانه داخلی و خارجی کتاب مرتبط با زمینه علمی
۵. کوتاه کردن زمان و فرآیند داوری آثار ارسالی پیشنهادی
زمینه‌های تولید محتوا
زمینه تولید محتوای مرتبط با این طرح را به طور کلی در شش زمینه می‌توان طبقه‌بندی نمود:
۱. آموزشی
۲. کمک آموزشی
۳. مرجع و مبنایی
۴. نرم افزاری
۵. ترجمه
۶. منابع خارجی
۷. طرح‌های پژوهشی مرتبط با آسیب‌شناسی و ارتقاء سطح کیفی آموزش زیان عربی
برای هریک از شش عرصه یاد شده بایسته‌ها و ویژگی‌هایی است که در صورت اطلاع‌رسانی مناسب در خصوص آن می‌توان حجم قابل توجهی از آثار مؤلفان را در این زمینه برای سازمان جلب کرد.
۱. آموزشی
شامل منابع درسی برای واحدهای مصوب رشته‌های دانشگاهی فاقد منبع آموزشی یا نیازمند به ارتقاء بخشی کیفی آنها در دانش‌های زبانی (همچون دستور زبان، تاریخ ادبیات، نقد، علوم بلاغی و...)
و در مهارت‌های زبانی (همچون شنیداری، گفتاری، خوانش و درک متون و نگارش)
دانش‌های مرتبط (همچون زبان‌شناسی؛ معناشناسی، سبک‌شناسی، آواشناسی و...)
آموزش ترجمه (همچون اصول و فنون شیوه‌های ترجمه متون دینی، ادبی، سیاسی، رسانه‌ای، اقتصادی، حقوقی و...)
و در عرصه آموزش زبان عربی و مهارت‌های آن به غیرگویشوران، سنجش و ارزیابی و آزمون‌سازی
و در عرصه آموزش زبان برای اهداف خاص (همچون دینی، تجاری، دیپلماتیک، رسانه و...)
۲. کمک آموزشی
شامل همه عرصه‌های پیش گفته و منابعی برای تقویت فراگیری مهارت‌ها و دانش‌های زبانی با تکیه بر بعد خودآموزی به ویژه منابع تقویت مهارت شنیداری، گفتاری، خوانشی و نگارشی
۳. منابع مرجع و مبنایی
شامل آثار مرتبط با زبان‌شناسی، معناشناسی، ریشه‌شناسی، سبک‌شناسی، آواشناسی زبان عربی، ادبیات تطبیقی به ویژه بین عربی و فارسی، داستان‌نویسی، ادبیات مقاومت، ادبیات کودک، نقد، نظریه‌های ادبی و ترجمه، واژه‌نامه‌های دو و چند زبانه تخصصی و مانند آن
۴. نرم‌افزاری
شامل تولید محتوای مناسب در قالب برنامه‌های چندرسانه‌ای و دیجیتال با بهره‌گیری از جذابیت‌های فناورانه و سهولت‌های کاربری و فراگیری
۵. ترجمه و تعریب
شامل برگردان آثار فاخر عربی اعم از مرتبط با زبان یا فراتر از آن در حوزه‌های علوم انسانی به فارسی و برگردان آثار فاخر و برجسته محدودی از زبان فارسی در حوزه علوم انسانی به زبان عربی مطابق با نیازسنجی و مخاطب‌شناسی دقیق
۶. آثار خارجی
انتشار آثار برجسته و فاخر مؤلفان و استادان شناخته شده در دانشگاه‌های کشورهای عربی در سازمان سمت با هدف ایجاد ارتباط دو سویه و فراهم‌سازی امکان مخاطی‌یابی برای سازمان به شکل فرامرزی در جهان عرب (این عرصه می‌تواند به صورت تالیف مشترک با استادان ایرانی و نیز نشر مشترک با دانشگاه‌های خارجی باشد).
۷. طرح‌های پژوهشی
طرح‌هایی که در راستای بازشناسی عوامل مؤثر در بهینه‌سازی آموزش و کاربردی ساختن آن و نیز آینده‌پژوهی مرتبط با زبان عربی مورد نظر است.
ساز و کار عملیاتی‌سازی طرح
این طرح با مسئولیت گروه تخصصی زبان و ابیات عربی با فراخوان گسترده از طریق ارتباط و مشارکت با گروه‌های علمی و آموزشی دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و حوزه‌های علمیه با ارائه فرآیند و شاخص‌های کیفی و ویژگی‌های لازم در قالب داوری‌های علمی، اجرا خواهد شد.
در همین راستا نشست‌های علمی و کارگاه‌های تخصصی با حضور مدیران گروه‌های عربی یاد شده و صاحب نظران و پژوهشگران عرصه تولید محتوا در زمینه این رشته برای دریافت و عملیاتی ساز پیشنهادها برگزار خواهد شد.
داوری‌های مرتبط با طرح‌ها و ارائه نقطه نظرات اصلاحی برای طرح‌های پذیرفته شده توسط داوران برگزیده متخصص در این زمینه صورت خواهد گرفت.
باز تعریف شاخص‌های مطلوبیت تولید محتوا:
با توجه به اهمیت سطح کیفی محتوای علمی تولید شده علاوه بر معیارهای عمومی سازمان سمت لازم است طرح‌ها و آثار پیشنهادی واجد ویژگی‌های ذیل باشد:
۱. نو آوری و خلاقیت در اثر
۲. برخورداری از تراز و اعتبار علمی مناسب
۳. پرهیز از کارهای موازی و تکراری و مشابه سازی
۴. اولویت بخشی به ساحت‌های کم بهره‌تر از محتوای مورد نیاز
۵. استفاده از شیوه‌های نوین آموزش و یادگیری
۶. بهره‌مندی از فناوری‌های نوین در تولید محتوا
۷. کمک به ارتقاء یادگیری و یاددهی در زمینه زبان عربی
۸. جهت‌دهی آثار به سوی بهره‌گیران عمومی علاوه بر جامعه دانشگاهی
۹. پرهیز از ارائه آثاری در سطح پایان‌نامه‌ها بجز در موارد خاص
۱۰. اولویت‌دهی به کارهای مشترک بین‌دانشگاهی و سازمان و کارهای گروهی
شیوه مشارکت
علاقه‌مندان برای مشارکت در طرح می‌توانند یک یا چند فرم‌های پیشنهاده در سامانه را با رابط‌های ذیل را دریافت و پس از تکمیل آن را از طریق پست الکترونیکی ارسال نمایند.
آدرس سامانه: www.samt.ac.ir/fa/page/118
آدرس پست الکترونیکی: Farakhan_arabi@samt.ac.ir
گروه تخصصی زبان و ادبیات عربی
فرم‌های پیشنهاده: