نشست پاسداشت حکیم نظامی و بررسی کتاب «نظامی گنجه‌ای و پنج گنج»
به گزارش روابط عمومی «سمت» نشست پاسداشت حکیم نظامی و بررسی کتاب «نظامی گنجه‌ای و پنج گنج» اثر نصرالله امامی استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز با همکاری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در محل سازمان «سمت» برگزار شد.
در این رویداد فرهنگی و ادبی محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، علی‌اصغر باباسالار معاون نظارت علمی-فنی سازمان «سمت» و محمدرضا موحدی عضو هیأت علمی دانشگاه قم سخنرانی کردند.
در ابتدای این نشست علی‌اصغر باباسالار استاد دانشگاه تهران و معاون نظارت علمی – فنی سازمان سمت، طی سخنان گفت: حکیم نظامی از شعرای مطرح قرن ششم هجری است که نسبت به شعرای پیش و بعد از خود سنجیده می‌شود و البته جایگاه خاصی دارد. ادبیات فارسی در دنیا مهم و قابل توجه است به خصوص اینکه این زبان مفاخر زیادی را به ایران و جهان عرضه کرده و در هر دوره‌ای استوانه‌هایی دارد که در جای خود قابل توجه‌اند.
او افزود: در یک تعریف اولیه انواع ادبی را به چهار شاخه: حماسی، تعلیمی، غنایی و نمایشی تقسیم می‌کنند حکیم نظامی در انواع ادبی در سه عنوان، طبع آزمایی کرده اما در نوع غنایی بی نظیر ترین شاعر ایرانی است.
استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: در مقارنت با خاقانی و دیگران شاعران و حکیمان، درخشندگی نظامی نشان از توانایی شعری و ادبی اوست. حکیم نظامی در چهل سالگی به سرایش شعر پرداخت. اولین سروده خود را مخزن الاسرار قرار داد که در نوع ادبی تعلیمی سروده شده است. توصیفات، ابداع معانی و مضامین و توصیف مناظر طبیعی و… در این منظومه در جای خود بی‌نظیر است و این روش او بعدها در آثار دیگر شاعران ایران نیز تقلید شده است. همچنین منظومه و داستان سرایی‌های او نیز بی‌نظیر است که در قالب آن با انواع آیین‌های زیبای ایرانی هم آشنا می‌شویم.
باباسالار تصریح کرد: حکیم نظامی با عنایت به شناختی که از علوم، فرهنگ‌ها و زبان فارسی و عربی داشته، در انتخاب کلمات و لغات وسواس خاصی به خرج داده و به عبارتی در اصطلاح‌سازی هم تبحر خاصی داشته است.
محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر نیز فرهنگی طی سخنانی در این رویداد گفت: حکیم نظامی در میان شاعران، ادیبان، حکیمان و نخبگان ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد اما آنچه که باعث شده او اهمیت دو چندانی برای ما پیدا کند این است که در حال حاضر متاسفانه در شرایطی به سر می‌بریم که شخصیت‌هایی چون حکیم نظامی، آرام آرام از ذهن و ضمیر جوانان و نوجوانان و حتی روشنفکران ما هم در حال کمرنگ شدن است.
او اضافه کرد: سال به سال توجه به آثار فارسی کم‌تر می‌شود و در مقابل اقبال به آثار غربی بیشتر می‌گردد. در این میان در بحث داستانها و رمانها هم، داستان‌های غیرایرانی و غیرفارسی مورد توجه است؛ با این وصف نباید انتظار داشته باشیم که در آینده وضع ما بهتر از حالا باشد.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تأکید کرد: تلاش ما در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی احیای مفاخر ایران است نه صرفاً برای آن که مراسمی برای آنان برگزار کنیم، بلکه برای شناسایی دوباره و ترویج اندیشه، فکر و آثار آنها تلاش و اقدام می‌کنیم تا نسل جدید ارتباط بیشتر و قوی‌تری با این چهره‌ها برقرار کند.
شالویی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: نگاه حکیم نظامی به عنصر زیبایی، انسان‌ها و طبیعت با نگاه دیگران متفاوت است که این مهم به خوبی در اشعار و داستان‌های او تجلی پیدا کرده است. همچنین در بیان عاشقانه‌ها و توصیفات او از رابطه عاشق و معشوق با دیگران تفاوت دارد و آنچه که بیان کرده، مختص به خود اوست.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در بخش پایانی سخنان خود گفت: انجمن درصدد است تا با کمک دانشگاهیان و چهره‌های حوزوی داستانها و قصه‌های موجود در متون کهن و استوار پارسی را ساده‌سازی کند و با کمک ابزارهای هنری جذابیت بیشتری به آنها ببخشد تا نسل جدید با این محتواها ارتباط راحت‌تری برقرار نماید.
او اضافه کرد: ما تلاش می‌کنیم تا در عرصه مفاخرسازی هم فعال باشیم به این معنا و مفهوم که باید نسل جوان و نوجوان مستعد و ماهر را پرورش دهیم تا در آینده در زمره مفاخر ایران قرار بگیرند و سنت‌ها، سلوک و اندیشه بزرگان گذشته را به نسل‌های آتی انتقال دهند.
در پایان این نشست نیز محمدرضا موحدی استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم به ایراد سخن پرداخت و گفت: کتاب «نظامی گنجه‌ای و پنج گنج» یکی از آثار روان و پر محتوا درباره حکیم نظامی است که از سوی دکتر نصرالله امامی استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران به رشته تحریر درآمده و سازمان سمت آن را منتشر کرده است.
او ادامه داد: در حقیقت حکیم نظامی در چهارراه چهره‌های مهم ادبی و حکیم ایران قرار گرفته‌است. عده‌ای معتقدند که او بین فردوسی و مولانا قرار گرفته و در این جغرافیای اندیشه‌ای، نضج یافته است. نظامی در اشعار خود به خصوص در مخزن الاسرار تأکید می‌کند که وامدار کسی نیست؛ البته در دنیای اندیشه کسی را ندیده‌ایم که کاملا مستقل باشد و به نحوی اکثر افراد تحت تأثیر فرد یا افراد دیگری‌اند؛ نظامی هم تأکید می‌کند که از کسی چیزی وام نگرفته است، حال آنکه در برخی فقرات وامدار دیگران است. البته این سخن او به احتمال زیاد از سر تعارف شعری بوده است.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم در بخش دیگری از سخنان خود گفت: نظامی در مخزن الاسرار از سنایی به وفور مطالبی را آورده یا از فخرالدین اسعد گرگانی و فردوسی هم اثر پذیرفته است. او در خسرو و شیرین، لیلی و مجنون و هفت پیکر نام فردوسی را می‌آورد که نشان‌دهنده تاثیرپذیری و از حکیم طوس است.
او تصریح کرد: البته نظامی به برداشت‌های آزاد اعتقاد دارد و آنچه از دیگران وام می‌گیرد را آنطور که خودش می‌خواهد بیان می‌کند. زبان نظامی، غنایی است و همانند فردوسی زبان حماسی ندارد.
موحدی تصریح کرد: بیش از یکصد اثر منظوم پس از نظامی به تقلید از او سروده شده‌است که این امر در گستره زبان و ادب فارسی شگفت‌آور است. در حقیقت بررسی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری حکیم نظامی یک راه مهم در اثبات هویت اوست و در نتیجه در این مسیر نیازی به استدلال‌های تاریخی و جغرافیایی نخواهیم داشت. نظامی در چهارراه فرهنگی ایرانی واقع شده است و این گواهی روشن بر هویت ایرانی اوست.
نظر شما :