چگونگی علم: آنچه باید درباره علم بدانید
The Golem: what you should know about science
Morteza Hadi Jaberi Moghaddam
تاحدود نیمه دوم قرن بیستم، قاطبه عالمان و فیلسوفان به علم ارج بسیار مینهادند. «علمی بودن» استدلالها، ادعاها و آثار تحقیقی، حاکی از نوعی امتیاز یا نوع خاصی اعتماد به آنها تلقی میشد. به نظر میرسید که علم دارای شیوهای خاص به نام «روش علمی» است. در این زمان، تحولی جدید رخ داد که به طور روزافزونی نظریهپردازیهای روششناسانه هنجاری ـ اعتباری و توصیه و تجویزهای منطقی ـ فلسفی درباره چگونگی کاوشهای علمی را ناصواب مییافت. لازمه این رویکرد جدید، توجه بسیار جدی به تاریخ علم، و ضرورت پژوهشهای موردی و موضوعی بود. اینگونه پژوهشها در تاریخ علم نشان داد که نظریههای علمی را نمیتوان به طور قطعی اثبات یا ابطال کرد و بسیاری از رویدادهای علمی، با روشهایی که فلاسفه تجربهگرای منطقی تجویز و توصیه میکنند، رخ ننمودهاند. کتاب چگونگی علم، یکی از این پژوهشهاست. این کتاب شامل هفت مطالعه موردی درباره برخی از رویدادهای مهم علمی است و مشکلات اساسی این دیدگاه را که علم بر بنیان مطمئنی از مشاهده و آزمایش استوار است و نیز اینکه نوعی شیوه استنتاج وجود دارد که به مدد آن میتوان به نحو مقتضی نظریههای علمی را از آن بنیان اخذ کرد، مشخص و آشکار میکند.
یادداشت مترجم
سپاس و قدردانی مترجم
مقدمهای بر چاپ دوم
مقدمهای بر چاپ نخست کانتو
پیشگفتار و قدردانی
مقدمه: گالم
فصل اول: معرفت خوردنی: انتقال شیمیایی حافظه
فصل دوم: دو آزمایش که نظریۀ نسبیت را ’ثابت‘ کردند
فصل سوم: خورشید در لولۀ آزمایش: داستان گداخت سرد
فصل چهارم: میکروبهای اختلاف عقیده: لویی پاستور و منشأ حیات
فصل پنجم: دریچهای نو به جهان: ناممکن بودن آشکارکردن تشعشعات گرانشی
فصل ششم: زندگی جنسی مارمولک دمشلاقی
فصل هفتم: وضع کنترلهایی برای مرکز خورشید: ...
نتیجهگیری: به کارگیریِ گالم
خاتمه: گالم و دانشمندان
تغییرات در متن ویرایش دوم کتاب
یادداشتها
منابع و مآخذ
کتاب حاضر به عنوان یکی از منابع قابل استفاده برای دروس «فلسفه علم»، «تاریخ علم»، و «جامعهشناسی علم» برای دانشجویان رشتههای فلسفه در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد ترجمه شده است. نیز این کتاب به عنوان یکی از منابع قابل استفاده برای درس «روش تحقیق» برای دانشجویان کلیه رشتههای علوم اجتماعی و علوم انسانی در مقاطع تحصیلات تکمیلی پیشنهاد میشود. امید است علاوه بر جامعه دانشگاهی، سایر علاقهمندان نیز از آن بهرهمند شوند.
نظر شما :