دستنامه نسخه‌شناسی نسخه‌های به خط عربی
Manual de codicologie des manuscrits en écriture arabe
Seyed Mohammadhossein MARASHI
دانش نسخه‌شناسی در ابتدا به مطالعه تاریخ مخازن کتابخانه‌ها و مجموعه‌ها می‌پرداخت، اما بعداً به طور خاص به مطالعه در عناصر تشکیل‌دهنده یک نسخه خطی فارغ از متن و موضوع کتاب اختصاص یافت. در این کتاب عناصر اصلی نسخه‌های خطی به خط عربی مورد بررسی قرار گرفته است. در مقالات کتاب، علاوه بر جنبه‌های کهن‌خط‌شناسی، جلدسازی، آرایه‌ها، به کاتبان و شناسه‌های دیگر نسخه‌ها نیز پرداخته شده است. کتاب حاضر پژوهشی در عناصر اصلی نسخه‌های نگاشته شده به خط عربی است که در سال 2005 با همکاری فرانسوا دروش و گروهی از متخصصان نسخه‌های شرقی نوشته شد و به زبان‌های انگلیسی و عربی ترجمه شد. پس از 16 سال از انتشار، همچنان این کتاب تنها متن آموزشی نسخه‌شناسی است که در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود. به همین دلیل با توجه به اهمیت و آموزشی بودن کتاب، برای رفع نیاز دانشوران و علاقه‌مندان این حوزه به زبان فارسی ترجمه شد. بودن کتاب، برای رفع نیاز دانشوران و علاقه‌مندان این حوزه به زبان فارسی ترجمه شد.
یادداشت مترجم
مقدمه
بوم کاغذ
کُرّاسه‌های نسخه‌های خطی
ابزار و وسایل
سطراندازی و صفحه‌آرایی
هنروران نسخه‌پرداز
خطوط
کتاب‌آرایی
جلد و جلدسازی
تاریخ نسخه
تاریخچه مخازن
منابع و مآخذ
واژه‌نامه
نمایه
کتاب حاضر برای دانشجویان رشته مدیریت و سازماندهی نسخه‌های خطی در مقطع کارشناسی ارشد به عنوان منبع اصلی درس «نسخه‌شناسی 1 و 2» هر کدام به ارزش 2 واحد ترجمه شده است. همچنین به عنوان منبع کمکی برای دروس «آشنایی با نسخه‌های خطی و آثار کمیاب» در مقطع کارشناسی رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی، «مبانی نسخه‌شناسی و تصحیح متون»، «حفاظت و نگهداری نسخه‌های خطی»، «آشنایی با نسخه‌های خطی قرآنی» در مقطع کارشناسی ارشد رشته مدیریت و سازماندهی نسخه‌های خطی، «روش تحقیق در مطالعات آرشیوی» در مقطع کارشناسی ارشد رشته مطالعات آرشیوی، «نسخه‌های خطی و آثار کمیاب» در مقطع کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی گرایش مطالعات کتابخانه‌های عمومی قابل استفاده است. علاوه بر این، کلیه دانشجویان رشته‌های تاریخ، ادبیات فارسی و محققانی که در زمینه تصحیح نسخ خطی اسلامی فعالیت می‌کنند، می‌توانند از آن بهره ببرند. امید است علاوه بر جامعه دانشگاهی، سایر علاقه‌مندان نیز از آن بهره‌مند شوند.